Boekresensie: Tesourus van Afrikaans

Titel: Tesourus van Afrikaans

Outeurs: L.G. de Stadler & A. de Stadler

Uitgewer: Pharos

ISBN: 978-1-868-90213-2

Die splinternuut bygewerkte heruitgawe van die Tesourus van Afrikaans spog met Pharos se kenmerkende oranje baadjie, ’n opwindende kleur wat die leser onmiddellik tussen ander boeke raaksien. Dié lywige, hardeband woordeboek beslaan ’n allemintige 1 030 bladsye en is in alle opsigte ’n viering van die diversiteit en samestelling van die Afrikaanse woordeskat en die ragfyn verwewing van betekenisse binne die taal. Dit word nie om dowe neute ’n woordvriend soos min genoem nie.

As gesaghebbende, gerekende en betroubare instrument word die tesourus voorgeskryf vir enigeen wat meer doeltreffend in Afrikaans wil kommunikeer en hulle woordeskat wil uitbrei. Dit is nie ’n publikasie wat uitsluitlik op taalkenners se lessenaars hoort nie, maar elke Jan Rap en sy maat wat lief is vir Afrikaans sal beslis daarby baat vind. Vir my as skrywer is dit ’n omvattende en absoluut onontbeerlike bron om die mees geskikte Afrikaanse woord vir die tyd, plek en oomblik te vind en my geskrewe en mondelingse taalgebruik te laat sprankel.

“’n Tesourus is ’n woordeboek waarin die leksikale items gerangskik word met inagneming van hulle verhouding tot bepaalde konsepte of konsepkategorieë, maar ook met inagneming van hulle onderlinge betekenisverhoudings.” Die Tesourus van Afrikaans moedig gebruikers aan om kreatief met Afrikaans om te gaan. Dit is ’n verrykende ervaring om ’n woord op te soek en jou te verlustig aan die ryk oes van voorgestelde alternatiewe. Jy kan met vertroue die juiste woord kies om jou boodskap duidelik en akkuraat oor te dra. As jy Afrikaans praat of skryf sal die Tesourus van Afrikaans blitsig een van jou gunstelingwoordeboeke word en sal jy dit altyd byderhand wil hou. Die inligting is toeganklik en die instruksies vir gebruik – daar is twee maniere waarop woorde opgesoek kan word – is maklik om uit te voer.

Die tesourus suggereer o.m. die regte woord vir die regte konteks. Skoolkinders wat oor bepaalde onderwerpe moet skryf of praat, kan bv. ’n bepaalde onderwerp naslaan en ’n uitgebreide terminologie van daardie onderwerp vind. En ja, dit sal mos wonderlik wees indien ons die seggingskrag en verskeidenheid van Afrikaans kan tentoonstel deur bv. goggas soos nice en stunning met woorde soos lieflik en spiekeries te vervang.

Die uitgewersbrief stel dié nuttige naslaanbron se pluspunte só bekend:

  • Meer as 140 000 inskrywings word in 855 betekenisvelde gerangskik.
  • Verwante woorde en uitdrukkings word in elkeen van hierdie betekenisvelde opgeneem.
  • Ontsluiting van nuanseverskille tussen sinonieme, byna sinomieme, en teenoorgesteldes.
  • Oorkoepelende terme en woorde wat betekenisverhoudinge uitwys, bv. woorde wat verwys na die onderdele van ‘n saak en woorde wat verwys na die persoon wat ’n bepaalde handeling uitvoer.
  • Spreekwoorde en ander vaste uitdrukkings wat met bepaalde konsepte geassosieer word.
  • ‘n Uitgebreide indeks.
  • Handige kruisverwysings en gebruiketikette.

Die teks op die agterblad wys daarop dat die Tesourus van Afrikaans meer as 20 000 nuwe inskrywings beslaan, waaronder sleng, woorde uit die gebruiksvariëteite van Afrikaans en woorde wat ontwikkelinge in die sameleweing en tegnologie weerspieël. Sinonieme en aanverwante woorde soos cool, sharp, newwer, emotikon, grendeltyd, ens. is ook in die tesourus vervat.

Die inhoudsopgawe verwys na afdelings getiteld Voorwoord, Klassifikasieplan, Gebruiksleiding en Wat is ’n tesourus? Die hoofstukke is só ingedeel: Algemene betrekkinge, Die stoflike wêreld, Die verstand, Die wil, Handelinge, Ekonomiese lewe, Gevoelens, Gemeenskap, Moraal, Godsdiens, en die Indeks.

’n Ruim subsidie van die L.W. Hiemstra-trust wat deur Riekie Hiemstra opgerig is ter herinnering aan Ludwig Wybren (Louis) Hiemstra, het hierdie hersiene weergawe van die Tesourus van Afrikaans moontlik gemaak. Die De Stadlers bedank onder meer talle Afrikaanse woordeboekmakers op wie se uitmuntende werk hulle kon steun, vriende, familie en kollegas wat hulle voortdurend aangemoedig het om die groot werk te voltooi, Annemie Stoman en haar Pharos-span vir hulle ondersteuning, en ook vir Willem Botha en die WAT vir toegang tot hulle elektroniese woordeboekdata.

Meer oor die outeurs:

Leon de Stadler is emiritushoogleraar en afgetrede direkteur van die Stellenbosch Universiteit Taalsentrum. Hy bedryf sy eie konsultasiebesigheid in dokumentontwerp en is betrokke by verskeie woordeboekprojekte.

Amanda de Stadler is die voormalige uitvoerende beampte van die Vriende van Afrikaans. Sy is ’n kinderboekskrywer en is ook betrokke by verskeie woordeboekprojekte.

Skaf jou kopie van die Tesourus van Afrikaans hier aan.

5.00 avg. rating (94% score) - 1 vote
Louise Viljoen
  • Louise Viljoen
  • Boekwurm Louise Viljoen is ’n vryskutskrywer en taalversorger van Jeffreysbaai. Sy werk heeldag met stories, haar eie en ook dié van ander. Louise skryf, redigeer, proeflees en vertaal teks om die pot aan die kook te hou. Dit is haar passie om skrywers te help om hulle manuskripte te slyp. Sy lees dus vir werk én vir ontspanning. Louise vertel graag van die wonderlike boeke op haar boekrak wat haar hart vinniger laat klop. Haar boekresensies verskyn gereeld in verskeie publikasies en kan ook oor die radio gehoor word.

Leave a Comment

Jou e-posadres sal nie gepubliseer word nie. Verpligte velde word met * aangedui