Voorwaar het dit rimpelings veroorsaak toe Nersa hulle voorlopige raadplegende voorstel ten aansien van “Rules for Registration of Small-Scale Embedded Generation” (die Reëls) bekend gestel het, en kommentaar daaroor aangevra het. Die keerdatum waarop kommentaar gelewer moet word, 31 Mei 2018,  val ook saam met die keerdatum waarop kommentaar gelewer moet word op die voorneme rakende die onteiening van grond sonder vergoeding, wat ook groot in die nuus is.

Die Reëls se oorsprong word gevind in die Wet op Elektrisiteitsregulering, Wet nr 4 van 2006, wat ‘n nasionale reguleringsraamwerk vir die elektrisiteitsvoorsieningsnywerheid daarstel en waarin die Nasionale Energiereguleerder (Nersa) as opsigter (custodian) en handhawer (enforcer) aangestel word. Nersa se mandaat as regulatoriese gesag word reeds in die Nasionale Energie Regulerings Wet, Wet nr 40 van 2004 vasgestel. Volgens die Wet op Elektrisiteitsregulering word in Skedule 2 melding gemaak van gevalle van vrystelling van die verpligting om, soos bepaal deur die Wet, aansoek te doen vir ‘n lisensie vir kragopwekking, asook om ‘n lisensie te hê.  In ‘n opvolgende Wetswysigingskennisgewing is daar aan Skedule 2 se bepalings meer inhoud gegee.  In kort kom dit daarop neer dat ‘n genoemde aantal elektrisiteitsopwekkings- en ook ander aktiwiteite, wel volgens die Wet vrygestel is van lisensiëring onder die Wet, maar dat hierdie aktiwiteite – daar word 10 genoem – by die Nasionale Energiereguleerder (Nersa) geregistreer moet wees.

Nersa het, in terme van die opdrag wat by wyse van wetgewing aan hulle gegee is, voortgegaan en bogenoemde Reëls opgestel, maar van die 10 genoemde aktiwiteite in die wet – Nersa noem dit “generation facilities” – is net 5 van toepassing gemaak as opwekkingsfasiliteite waar registrasie verpligtend is. Hierdie fasiliteite sluit die volgende in:

• Opwekkingsfasiliteite met ‘n drywingsvermoë kleiner as 1 MW, wat aan die nasionale elektrisiteitsnetwerk gekoppel is, maar nie elektrisiteit aan die netwerk lewer nie. Terloops, die Reëls haal die wetswysiging hier verkeerdelik aan. Die wetswysiging se bedoeling is inderdaad dat die opwekkingsfasiliteit aan die verspreidingsnetwerk gekoppel is, terwyl Nersa dit stel as nie-gekoppel! – Aktiwiteit 2.1 volgens die wetswysiging;
• Opwekkingsfasiliteite met ‘n drywingsvermoë kleiner as 1 MW, wat aan die nasionale elektrisiteitsnetwerk gekoppel is, en wel elektrisiteit aan die netwerk lewer – Aktiwiteit 2.2 volgens die wetswysiging;
• Opwekkingsfasiliteite met ‘n drywingsvermoë kleiner as 1 MW, wat nie aan die nasionale elektrisiteitsnetwerk gekoppel is nie – Aktiwiteit 2.3 volgens die wetswysiging;
• ‘n Opwekkingsfasiliteit, ongeag vermoë, wat vir demonstrasiedoeleindes gebruik word – Aktiwiteit 2.4 volgens die wetswysiging en
• ‘n Opwekkingsfasiliteit, ongeag vermoë, waar ko-generasie as opwekkingsmetode gebruik word – Aktiwiteit 2.5 volgens die wetswysiging.

Interessant, in weerwil van mediaberigte is Aktiwiteit 2.6 van die wetswysiging, wat stel: “The operation of a generation facility for the sole purpose of providing standby or back-up electricity in the event of, and for a duration no longer than, an electricity supply interruption”, nie as ‘n opwekkingsfasiliteit genoem wat onderhewig aan regulering is nie. Mense wat kragopwekkers vir gebruik tydens kragonderbrekings het, is dus, volgens die Reëls, vrygestel om daardie kragopwekkers by Nersa te registreer!

In die media word Nersa se Reëls as “drakonies” beskryf. In die lig van die dreigemente van die staat se voormeme om grond sonder vergoeding te onteien, is dit inderdaad moontlik om Fascisties-, Kommunisties- en Sosialisties-ideologiese oogmerke in die Rëels te kan lees. Waarom sou dit immers nodig wees om elektriese opwekkingsfasiliteite, wat op geen manier aan die elektrisiteitsverspreidingsnetwerk gekoppel is nie, te reguleer? Tog moes ons onsself afvra of ons nie dalk eerder hier te doen het met ‘n lompe uiteensetting van die Nasionale Reguleerder se oogmerke nie.  Die hele gees van die Reëls-dokument handel tog oor die ordelike koppeling aan ‘n Verspreidingsnetwerk deur Klein-skaal Ingebedde Elektrisiteitsopwekkers (SSEGs) ten einde aan Nersa se mandaat gestalte te gee. Regulering van elektrisiteitsopwekkers wat aan ‘n verspreidingsnetwerk gekoppel is, hetsy dit elektriese krag aan die netwerk lewer of nie, maak tog sekerlik sin, veral vanuit ‘n veiligheidsoogpunt en vanuit ‘n beplanningsoogpunt. Niemand wil tog seker instandhoudingspersoneel van ‘n verspreidingsnetwerk se lewens in gevaar stel weens onordelike koppelings nie! Die angel van die voorstel is egter, onses insiens, daarin geleë dat Aktiwiteit 2.3 van die Wetswysiging in die Reëls van toepassing gemaak is. Hierdie paragraaf maak gevalle waar elektrisiteitsopwekking gedoen word met ‘n vermoë van kleiner as 1MW en wat nie aan die verspreidingsnetwerk gekoppel is nie, onderhewig aan regulering. Selfs die Reëls se eie definisie van ‘n “Generator” stel dit dat ‘n SSEG aan ‘n “Verspreidingstelsel” gekoppel is met die doel om elektrisiteit vanaf die punt van koppeling in te voer en uit te voer!

Ons sal dus graag, en ons dink dit geld vir die meeste mense, Nersa se bona fides met betrekking tot die Reëls voorwaardelik wil aanvaar. Maar dan doen ons ‘n beroep op Nersa om eerstens die insluiting van Aktiwiteit 2.3 van die Wetswysiging uit die Reëls te skrap. Tweedens doen ons ‘n beroep op Nersa om dit duidelik te stel dat hulle elektristeitsopwekkingsvermoëns van kleiner as 1 MW, as ‘n belangrike komponent in hulle oogmerke en doelwitte ten aansien van die Geïntegreerde Hulpbron Plan (Integrated Resource Plan) sien. Nersa, julle mag dalk net verstom staan oor die hoeveelheid energie wat kan loskom in terme van inisiatief, samewerking en beleggings ten einde julle doelwitte te bereik. Dit geld by uitstek vir Suid-Afrika wat geseënd is met sonkraghulpbronne wat die land in ‘n prima posisie in die wêreld plaas ten aansien van gemiddelde hoeveelheid sonskyn per dag. (i.e. ongeveer 6 kWh/m²/dag).

Ons dink dat ons namens die KragDag-gemeenskap praat, dat as Aktiwiteit 2.3 van toepassing bly, dan moet dit as ‘n bedreiging van privaatbesit, die doen-jou-eie-ding-instelling en selfstandigheid gesien word. Dán word die fabel, Die Byl en die Bome, wat aan Aesopus toegedig is, toepaslik:

‘n Houtkapper wat ‘n byl wou maak het, het na die woud gegaan en die bome vir ‘n steel gevra van die hardste hout. Saam het hulle die hout van die olienhout gekies. Die man het die steel geneem en aan die bylkop geheg. Sonder om ‘n oomblik te huiwer het hy begin om die bome se magtige takke en stamme af te kap en geneem wat hy wou hê. Die eik het toe aan die essenhout gesê, dit is ons verdiende loon, want ons het aan ons vyand die handvatsel gegee wat hy wou gehad het!

Dink twee keer voordat jy enige iets aan jou vyand aanbied (Ut cogites ante ne hosti aliqua praestes)

Coda:

Nadat die artikel voltooi is, het berigte in die media verskyn dat Nersa hulle voorlopige raadplegende voorstel oor die Reëls teruggetrek het. Maandag, 21 Mei 2018, het Nersa se uitvoerende bestuurder vir elektrisiteitsregulering, Mbelelo Ncetezo, aan die nuuskanaal SABC2 gesê dat die voorlopige reëls teruggetrek word todat die Departement van Energie ‘n hersiene aankondiging hieroor in die Staatskoerant gedoen het. Volgens ‘n Nersa skrywe gedateer 10 Mei 2018, wil dit voorkom of die huidige Skedule 2 Wetswysiging herroep gaan word, en dat dit weer gevolg sal word deur ‘n regulatoriese proses wat konsultasie met belanghebbendes sal insluit. Of huidige insette enige effek op die nuwe proses sal hê is ‘n ope vraag. KragDag het nietemin besluit om hierdie artikel as kommentaar op die Reëls aan Nersa te stuur, al is dit net om aan te dui dat KragDag, namens die KragDag-gemeenskap, inderdaad ‘n rolspeler in die aanwending en gebruik van alternatiewe energie kan en wil speel.

Gesels saam:

Ons ontvang graag jou kommentaar op hierdie artikel (Gaan na Leave a Comment hieronder). Gebruik ook gerus ons GespreksForum om ‘n gesprek aan die gang te sit deur jou vrae, wenke en insette met die KragDag gemeenskap te deel.

——————————————

Help ons asseblief om hoë gehalte artikels te verseker deur hieronder aan te dui hoeveel sterre jy vir hierdie artikel sou toeken.